Als je een beetje wilt chillen, is het geen probleem. Dan ga ik erheen, ik kom niet alleen. Want ik heb drank en drugs, ik heb drank en drugs. “Meneer het is ‘bitch’.” – “Ja, dat weet ik.”

Ik ben bezig met een doe-het-zelf cursus van het Trimbos instituut over het signaleren van problematisch alcohol- en drugsgebruik. Erg leerzaam. Alcohol en softdrugs ben ik nog redelijk in thuis, harddrugs is een lastige. De belangrijkste dingen die ik geleerd heb, deel ik graag met jullie.

Zeggen alle tieners ja tegen MDMA? De statistieken
Meer dan 30% van de 14-jarigen drinkt regelmatig alcohol, op 15-jarige leeftijd is dat al 60%. Roken zit rond de 15%, blowen rond de 5% en dan XTC dit wordt door 1% gebruikt bij 14-jarigen.

Wat zijn de gevolgen van alcohol?

• Het drinken van alcohol kan leiden tot agressieve gevoelens en het wegvallen van remmingen.
• Jongeren die overmatig alcohol drinken hebben meer kans op spijbelen, slechtere schoolprestaties en schooluitval.
• Alcoholgebruik vergroot de kans op seksueel risicogedrag door jongeren; jongeren die alcohol drinken hebben vaker ongewenst of onbeschermd seksueel contact.

Wat kan en mag?
Een gezonde, volwassen man drinkt maximaal 2 standaardglazen alcohol per dag. Voor jongeren onder de 18 jaar is iedere slok alcohol er één te veel, hersenen ontwikkelen zich tot hun 24e jaar, voor jongeren zijn de risico’s dus veel te groot.

Onder de 18 jaar is een jongere in het bezit van alcohol dus strafbaar.

Wat zijn de gevolgen van cannabis?
Cannabis is de verzamelnaam voor wiet/marihuana en hasj. Bij het roken van cannabis begint de werking na een halve minuut. Het maximale effect is na 20 tot 30 minuten. Het effect houdt in totaal twee tot drie uur aan.

• Cannabisrook bevat meer kankerverwekkende stoffen dan gewone sigarettenrook. Doordat gebruikers dieper en langer inhaleren en zonder filter roken, slaat van die stoffen ongeveer vier keer zoveel neer in de longen dan bij het roken van een gewone sigaret.
• Mensen met een psychische stoornis kunnen meer last van hun klachten krijgen. Mensen bij wie psychische klachten in de familie zitten kunnen voor het eerst last krijgen van deze stoornissen.
• Gebruik van cannabis kan leiden tot verslaving. Bij regelmatig gebruik kan iemand de controle over het gebruik verliezen. Mensen die veel en vaak cannabis gebruiken, kunnen bij stoppen last krijgen van slapeloosheid, somberheid, concentratieproblemen en andere klachten.
• Cannabis heeft ook een negatieve invloed op concentratie en korte termijngeheugen wat de schoolprestaties niet ten goede zal komen.
• Cannabis vermindert het reactievermogen. Daarom is het gevaarlijk om onder invloed van cannabis deel te nemen aan het verkeer.

Wat kan en mag?
Omdat de effecten per hoeveelheid en per persoon kunnen verschillen is er geen aanvaardbaar advies. Wel is het zo dat het verbouwen en verkopen van cannabis strafbaar is, mits het niet meer is dan vijf gram en de koper ouder is dan 18 jaar.

Harddrugs, praat me ff bij:

• XTC wordt meestal geslikt als pil of poeder. Soms wordt het opgelost in een drankje en heel soms wordt het gesnoven.
• Cocaïne kan op verschillende manieren worden gebruikt: gesnoven met een buisje of rietje, geïnjecteerd als het in water is opgelost, gerookt met een pijpje (dat noem je ‘basen’), gerookt vanaf folie (dat noem je ‘chinezen’) en gerookt als een sigaret samen met tabak.
• Speed wordt meestal gesnoven (poeder) of geslikt (pillen, capsules of poeder). Het kan ook worden gespoten, maar dat komt in Nederland bijna niet voor.
• GHB wordt meestal gedronken. Omdat het een heel zoute smaak heeft, wordt het vaak in een gewoon drankje gedaan.
• Paddo’s worden meestal in heet water verwerkt en als thee gedronken. Soms worden paddo’s ook gegeten.

Nog meer informatie kun je terug vinden op drugsinfo.nl en alcoholinfo.nl.

Ken je Medialogica al? Briljant programma! Gisterenavond zond het programma een terugblik op de impact die de foto van het aangespoelde jongetje op het strand had (je weet vast welke ik bedoel). Medialogica stelt zich de vraag wat is de invloed geweest van deze foto. Wat is de invloed van de sociale media geweest rondom deze foto? En zo hebben ze een rits van interessante uitzendingen.

Het programma omschrijft zichzelf als volgt:

Medialogica onderzoekt hoe het verschil tussen werkelijkheid en beeld kan ontstaan. Hoe journalisten, bestuurders, belangengroepen en het publiek verstrikt raken in de donkere krochten van de mediawerkelijkheid.

Iets wat direct aansluit bij ons onderwerp media voor in de klas. Een uitzending van Medialogica is wat lang en vaak ook wat te moeilijk. Maar gelukkig maken ze ook versies voor in de klas!

Zo blikken ze terug op Project X: “In hoeverre hebben de media en journalisten bijgedragen aan de escalatie?” En bultrug Johannes zorgt voor een storm van bedreigingen op sociale media. Ook het beeld van arbeidsmigranten wordt onder de loep genomen: “In de media wordt een te negatief beeld geschetst van arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. (…) Terwijl werkgevers vinden dat de migranten hard willen werken en flexibel zijn.”

De afleveringen duren nooit langer dan 10 minuten en worden heel begrijpelijk uitgelegd. Ze hebben zelfs lesbrieven bij, waarbij ze motiveren welke kerndoelen hier op van toepassing zijn. De afleveringen zijn nu ongeveer een jaar oud, hopelijk worden ze aangevuld met nieuwe actuele onderwerpen.

Neem een kijkje en doe je er voordeel mee!

Maatschappijleer is het vak bij uitstek waarbij leerlingen hun mening kunnen uitten. Dit gebeurt alleen niet altijd even genuanceerd. Ik wil ze graag leren dat maatschappelijke thema’s niet zwart of wit zijn, maar leerlingen vinden vaak dat hun mening de enige juiste is. Met name als ik het in de klas over multiculturele problemen of verschillen heb kunnen leerlingen nogal hard en ondoordacht zijn. Hoe kan je ervoor zorgen dat leerlingen uit dat zwarte of witte gebied komen?

Het verbaasde me dan ook enigszins toen ik de eerste aflevering van ‘Rot op naar je eigen land‘ liet zien en de meeste leerlingen het juist niet eens waren met de vrouw die alle vluchtelingen het land uit wilde hebben. Iets wat een week eerder nog wel letterlijk door sommige leerlingen werd gezegd. Het was de context en sfeer van het programma waardoor leerlingen zich ineens meer aangesproken voelde tot de wat genuanceerdere meningen.

Met dit in mijn achterhoofd besloot ik de volgende praktische opdracht te maken. Omdat we bezig waren met het hoofdstuk politiek heb ik het gekoppeld aan een deel van deze theorie. Maar deze opdracht kan ook heel gemakkelijk aangepast worden naar opdracht dat bij multiculturele samenleving of media hoort.

Een tv programma als ‘Rot op naar je eigen land’ kan helpen om leerlingen meer inzicht te geven in een maatschappelijk vraagstuk. Gelukkig zijn er nog meer van dit soort programma’s die je kan gebruiken in je les:

• Het grote racisme experiment
• Hij is een zij
• Uit de kast
• EO Jong: pedofiel & misbruikt of Je zal het maar zijn: pedofilie
• Rot op naar je eigen land

Wat veel van deze programma’s doen zijn maatschappelijke thema’s een stuk persoonlijker maken. Steven Pont zegt letterlijk in het grote racisme experiment dat het niet kennen van andere culturen mensen racistisch maakt en ook Kelly geeft in rot op naar je eigen land aan dat vluchtelingen best mogen verdrinken omdat zij ze toch niet kent. Een organisatie die hier op inspeelt is Diversion. Naast lesmateriaal dat te vinden is op hun site bieden ze ook gastlessen aan waarbij ze gebruik maken van peer educators. Op deze manier geven ze homo’s, moslims en joden letterlijk een gezicht. Een methode die je als docent alleen niet voor elkaar krijgt!

Op wat voor manier zorg jij ervoor dat leerlingen minder zwart – wit tegen maatschappelijke thema’s aankijken?

Dit is een gastbijdrage van Linda Schoonen. Linda werkt sinds dit schooljaar op het Sprengeloo college in Apeldoorn. Daar geeft ze les aan alle stromingen van het vmbo. Naast maatschappijleer buigt ze zich ook over een aantal uurtjes levensbeschouwelijke vorming.

Lange titel! Maar het is echt waar, 11x statistieken dat het goed gaat met de wereld! Dat kunnen we wel even gebruiken in deze tijd. De weblog vox zet 11 statistieken op een rij met uitleg, uit een recent VN-rapport dat bericht over de millenniumdoelen. Geen zin in Engels? Ik geef een kort overzicht:

Lees verder →

Jaa, heel Amerikaans, ik weet het. Maar toen dit filmpje in de zomervakantie online kwam vond ik het toch interessant voor ons vak. We hebben nog niet zoveel materiaal voor handen als het gaat om sociale media en de gevolgen daarvan. Terwijl het toch een van de grootste veranderingen is in onze maatschappij van de afgelopen tien jaar.

Er is veel over de stijl en de boodschap te zeggen, maar ik denk dat het onze leerlingen wel kan aanspreken en eventueel wakker schudden of in ieder geval een gesprek tot gang brengt:

Vers onderzoek van Kennisnet & Mediawijzer.net. Een mooi (vormgegeven) maar ook gedegen onderzoek naar het gebruik van media onder de jongeren (10-12,13-18 jr) zeer gerelateerd aan school. Een aantal belangrijke highlights haal ik er hieronder uit, de rest is aan jou.

“We enquêteerden 1741 leerlingen. Daarnaast zochten we tien tieners thuis op. We interviewden ze en zagen hoe ze hun huiswerk deden, met laptop, tablet, smartphone, pen en papier, terwijl pa en ma thee en speculaas serveerden.”

Media algemeen

1. 92% van de jongeren van 10-18 jaar heeft een mobiele telefoon, en meestal is dat een smartphone. Nog maar 3% heeft een klassiek mobieltje;
2. er wordt nog steeds veel tv-gekeken;
3. ook gedrukte media zijn nog lang niet weg te denken

Dat eerste en de tweede herkennen we uit de klas, punt 3 komt niet heel sterk naar voren in het onderzoek, maar is wel verrassend.

Functies van de media

1. leerlingen van het vmbo, en jongens (van alle onderwijsniveaus) zijn vooral geïnteresseerd in ontspanning en vermaak;
2. meisjes zijn meer geïnteresseerd in de sociale functies van media;
3. opgeleide jongeren zijn eerder geneigd om media functioneel toe te passen voor hun
   persoonlijke ontwikkeling dan lager opgeleide jongeren.

In het vmbo gaan ze dus niet zelfstandig aan de slag met media functioneel toe te passen, maar in het onderzoek blijkt dat ze daar wel meer behoefte aan zouden hebben. (Kans voor ons vak!)

Hobby’s & interesses

1. Media worden gebruikt ter ondersteuning van hobby’s en interesses;
2. vooral om informatie te vergaren;
3. eigen hobby’s of interesses digitaal uitventen doen jongeren vrij weinig;
4. en áls ze het doen, vragen ze nauwelijks om commentaar of feedback daarop.

Wat opvalt: dat hobby’s en interesses dus minder online onder de aandacht worden gebracht dan doorgaans wordt aangenomen, en dat er ook minder om feedback daarover wordt gevraagd dan meestal gedacht wordt.

Lees het nieuwsbericht op Kennisnet.

We vertellen allemaal wel het verhaal van de verzuiling, de duidelijke inrichting van ons landschap in katholieken, protestanten, socialisten en liberalen. Onder deze noemers konden we voetbalclubs, politieke partijen, kranten en publieke omroepen kwijt. Maar met dat laatste hebben we nu een probleem, die publieke omroepen, hoe zit dat nou?

Belangrijk om te weten is dat de overheid verschil maakt tussen taakomroepen en omroepverenigingen. Taakomroepen hebben vanzelfsprekend een taak vanuit de overheid, een omroepvereniging bestaat uit leden en heeft een diverser aanbod (zie de mediawet).

Per 2016 mogen er nog maar acht omroeporganisaties bestaan (dus zowel taakomroepen als omroepverenigingen) en zoals het er nu uit ziet, gaan het deze acht worden:

1. NOS (taakomroep)
2. NTR (taakomroep)
3. KRO-NCRV-RKK
4. VARA-BNN
5. AVROTROS
6. EO
7. MAX
8. VPRO

Dit betekent voor de aspirant-omroepen PowNed en WNL dat ze, mits meer dan 50.000 leden, zich per 1 januari 2016 moeten aansluiten bij een van de bovenstaande omroepverenigingen.

De omroepen met een kerkelijke/spirituele achtergrond zoals HUMAN, IKON, JO, OHM zullen moeten stoppen. Echter heeft HUMAN besloten als omroepvereniging verder te gaan, zij hebben meer dan 50.000 leden en kunnen zich in 2016 aansluiten bij een van de zes omroepverenigingen.

Verder lezen?

• Eisen omroepverenigingen
• Mediawet

Hippe titel he? Hieronder een lijstje van zes YouTube-video’s die je aan de klas kan laten zien. Hopelijk doe je wat inspiratie op én graag hoor ik welke video’s bij jou regelmatig terugkeren.

1. Nuggets

Een verslaving visueel weergegeven.

2. The History and Future of Everything

Een beetje perspectief op geschiedenis en tijd.

3. PIZZA VERDI

Hoezo geen vooroordelen?

4. Kop of Munt

Wat als de laatste allochtoon vertrok?

5. What are Human Rights?

Duidelijke uitleg over mensenrechten, het hoe en waarom. Wel in het Engels.

6. Milgram Experiment

Een nieuwe versie van het Milgram experiment.

Bonus

Bij te veel tijd over, kijk nog even hier naar:

Photoshop girl
https://www.youtube.com/watch?v=H4E-LmnVbEE
Blue-Eyed
https://www.youtube.com/watch?v=KHxFuO2Nk-0
Some Bullshit, Happening Somewhere
https://www.youtube.com/watch?v=9U4Ha9HQvMo
Social Media 2014 Revolution
https://www.youtube.com/watch?v=DYedZth9ArM
Beelden boardingteam Hr. Ms. Tromp van bevrijdingsactie koopvaardijschip Taipan
https://www.youtube.com/watch?v=IcqZKBJMNhI

Wat zijn de video’s die bij jou regelmatig terug keren? Deel ze met ons in de reacties!

Het onderwerp criminaliteit behandelt voornamelijk regels en feiten, regels die vaak veranderen en feiten die je na een jaar misschien alweer vergeten bent. Laten we het geheugen opfrissen met de 10 meest gestelde vragen over criminaliteit. Bijgewerkt in oktober 2023.

1. Is levenslang in Nederland ook écht levenslang?
2. Mag je een joint roken op straat?
3. Hoeveel wiet of hasj mag je bij je dragen?
4. En hoe zit dat met ‘openbaar dronkenschap’?
5. Tot welke leeftijd moet je verplicht naar school?
6. Is te hard rijden met dodelijk gevolg een overtreding?
7. Zijn de meeste criminelen mensen met een migratieachtergrond?
8. Hoeveel moorden worden er in Nederland gepleegd?
9. Wat gebeurt er bij nieuw bewijs na vrijspraak?
10. Wordt Nederland steeds veiliger?

1. Is levenslang in Nederland ook écht levenslang?

2. Mag je een joint roken op straat?

Volgens de Opiumwet is: het bezitten, telen, dealen en exporteren van softdrugs verboden. Zoals je ziet staat gebruik niet in dit rijtje. Dit wil dus zeggen dat gebruik van softdrugs in Nederland niet bij de wet verboden is. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk waar gebruik wel strafbaar is. Bezit van drugs is echter wel een strafbaar feit. Nu moet je om drugs te kunnen gebruiken, deze drugs ook bezitten. Op die grond zou je volgens de Opiumwet het gebruik toch kunnen vervolgen.

Bron: jellinek.nl

3. Hoeveel wiet of hasj mag je bij je dragen?

Je mag niet meer dan 5 gram wiet of hasj bezitten. Word je aangehouden met minder dan 5 gram wiet op zak, dan kan het zijn dat je wiet wordt ingenomen. Je krijgt daarvoor geen boete, maar de politie registreert het bezig wel. Je naam is dan bekend bij de politie, maar je krijgt geen strafblad.

Ook het hebben van enkele (maximaal 5) cannabisplanten wordt gedoogd, zolang er maar geen sprake is van beroeps- of bedrijfsmatig handelen (waaronder het hebben van een winstoogmerk).

Bron: wetrecht.nl en trubendorffer.nl

4. En hoe zit dat met ‘openbaar dronkenschap’?

De meeste gemeenten hebben besloten dat je op bepaalde plekken niet mag drinken, omdat dat overlast kan veroorzaken. Op sommige plekken mag het wel, maar je mag je niet hinderlijk gedragen. Dat is namelijk openbare dronkenschap. En dat is je asociaal gedragen op straat.

Bron: vraaghetdepolitie.nl

5. Tot welke leeftijd moet je verplicht naar school?

Leerlingen van 5 tot 16 jaar zijn leerplichtig. Jongeren tussen de 16 en 18 jaar die nog geen startkwalificatie hebben behaald zijn kwalificatieplichtig. Een startkwalificatie is (minimaal) een diploma havo, vwo of mbo (niveau 2 of hoger). De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren die praktijkonderwijs gevolgd hebben

Bron: rijksoverheid.nl

6. Is te hard rijden met dodelijk gevolg een overtreding?

Doodslag is een misdrijf, terwijl het rijden met een snelheid van 200 km per uur op de snelweg wordt gezien als een overtreding. Soms zorgt het één voor het ander. Dit maakt het lastig om het te beoordelen.

Te hard rijden met dodelijk gevolg leidt tot ongeveer ‘8 mnd gs ov 3 jr OBM’ (8 maanden gevangenisstraf onvoorwaardelijk, plus 3 jaar ontzegging van de rijbevoegdheid) volgens de website advocaat-verkeersstrafrecht.nl. Zij hebben een overzichtelijke tabel die de strafmaat ongeveer weergeeft. Wanneer er alcohol in het spel is, worden de straffen aanzienlijk hoger.

7. Zijn de meeste criminelen mensen met een migratieachtergrond?

Volgens CBS Statline worden mensen met een migratieachtergrond (84 520x in 2022) vaker verdacht van een misdrijf, dan mensen met een Nederlandse achtergrond (72 890x in 2022).

Als we kijken naar criminaliteit onder verschillende herkomstgroepen, zien we dat mensen met een niet-westerse migratieachtergrond vaker betrokken zijn bij criminaliteit. Ze zijn niet alleen vaker verdachte, maar ook vaker slachtoffer van criminaliteit. De oververtegenwoordiging van niet-westerse herkomstgroepen in de criminaliteitscijfers wordt kleiner wanneer we rekening houden met leeftijd, stedelijkheid van de woonomgeving en opleiding. Voor sommige groepen verdwijnt de oververtegenwoordiging dan, maar voor andere niet. Binnen de vier ‘klassieke’ migrantengroepen (Surinamers, Turken, Marokkanen, Antillianen) zijn met name mensen met een Marokkaanse en Antilliaanse migratieachtergrond vaker betrokken bij geregistreerde criminaliteit.

Bron: tweedekamer.nl

8. Hoeveel moorden worden er in Nederland gepleegd?

In 2022 kwamen in Nederland 142 mensen om het leven door moord of doodslag, 16 meer dan in 2021. Het aantal vrouwelijke slachtoffers nam toe met 10 (van 38 naar 48), terwijl het aantal mannelijke slachtoffers steeg met 6 (van 88 naar 94).

Bron: cbs.nl

9. Wat gebeurt er bij nieuw bewijs na vrijspraak?

Mensen die zijn vrijgesproken van een misdrijf dat de dood van een ander heeft veroorzaakt, kunnen in de toekomst alsnog worden vervolgd als er nieuw bewijs tegen hen is. Het moet dan wel gaan om een misdrijf dat ze met opzet hebben gepleegd.

Bron: parool.nl

10. Wordt Nederland steeds veiliger?

Tussen 2012 en 2022 daalde de door de politie geregistreerde criminaliteit in Nederland met bijna een derde, blijkt uit cijfers van de overheid.

De meest voorkomende misdrijven — zoals geweld, vermogensdelicten en vandalisme — liepen tijdens die periode in aantal terug met 40 procent. In 2012 werden 8,3 miljoen misdrijven geregistreerd, afgelopen jaar waren dat er 4,9 miljoen. Ook het aantal straffen voor misdrijven, die door de politie, het OM en rechters samen werden uitgedeeld, daalde met 43 procent. Het aantal boetes dat door de politie werd uitgedeeld, daalde zelfs met 82 procent. Het is niet duidelijk waar deze afname aan toe te schrijven is.

Bron: nrc.nl

Deze blog stond oorspronkelijk op maatschappijleer.net. Oktober 2023 hebben we dit artikel geactualiseerd.

Maak politiek maar eens leuk..!? Elk jaar weer een karwei. Misschien dat deze selectie YouTube-video’s iets kunnen helpen. Heb jij nog een toepasselijke video die je vaak laat zien? Deel hem met ons via de reacties.

1. Javier Guzman – Meneer de Voorzitter

Guzman geef aandacht aan de rol van de meneer de Voorzitter en koppelt de politiek aan het maken van regels.

2. Koefnoen – Loflied voor Frans Timmermans

Hartstikke actueel, maar de onderliggende boodschap is misschien wat moeilijk.

3. Van der Laan en Woe – De Sirtaki

Deze jongens van ‘de Kwis’, maken heel muzikaal de lening aan Griekenland belachelijk.

4. Theo Maassen over politiek

Inzichten van Theo Maassen over de politiek.

Video niet meer online.

5. Koefnoen – Samson en Geert

Geert Wilders bedenkt een stokpaardje voor Samson.

6. De Vliegende Panters – We worden bedreigd door de moslims

Hilarisch persiflage op de onderbuik van Nederland, niet iedere leerling zal dit direct begrijpen houd daar dus rekening mee.

7. Lucky TV – de Troonrede

Prinsjesdag introduceren met Willy en Max van LuckyTV.

8. George Carlin over niet-stemmers

De inmiddels overleden komiek George Carlin legt uit waarom mensen die niet stemmen juist mogen klagen. Leuke invalshoek:

9. Verkiezingsspotje Trots op Nederland

Oké, beetje flauw, maar dit was natuurlijk hilarisch.

10. Tweede Kamer – Blooper reel

Intussen aardig verouderd, maar geeft een aardig in zicht in een debat van de Tweede Kamer.

11. Jacobse en van Es – de Tegenpartij

Vroegah, maar nog steeds actueel, waarschijnlijk wel even toelichten.

12. Koefnoen – Zendtijd voor politieke partijen: PPN

Politieke Partij Nederland, voor een duidelijk geluid.