Maatschappijleer is het vak bij uitstek waarbij leerlingen hun mening kunnen uitten. Dit gebeurt alleen niet altijd even genuanceerd. Ik wil ze graag leren dat maatschappelijke thema’s niet zwart of wit zijn, maar leerlingen vinden vaak dat hun mening de enige juiste is. Met name als ik het in de klas over multiculturele problemen of verschillen heb kunnen leerlingen nogal hard en ondoordacht zijn. Hoe kan je ervoor zorgen dat leerlingen uit dat zwarte of witte gebied komen?
Het verbaasde me dan ook enigszins toen ik de eerste aflevering van ‘Rot op naar je eigen land‘ liet zien en de meeste leerlingen het juist niet eens waren met de vrouw die alle vluchtelingen het land uit wilde hebben. Iets wat een week eerder nog wel letterlijk door sommige leerlingen werd gezegd. Het was de context en sfeer van het programma waardoor leerlingen zich ineens meer aangesproken voelde tot de wat genuanceerdere meningen.
Met dit in mijn achterhoofd besloot ik de volgende praktische opdracht te maken. Omdat we bezig waren met het hoofdstuk politiek heb ik het gekoppeld aan een deel van deze theorie. Maar deze opdracht kan ook heel gemakkelijk aangepast worden naar opdracht dat bij multiculturele samenleving of media hoort.
Een tv programma als ‘Rot op naar je eigen land’ kan helpen om leerlingen meer inzicht te geven in een maatschappelijk vraagstuk. Gelukkig zijn er nog meer van dit soort programma’s die je kan gebruiken in je les:
- Het grote racisme experiment
- Hij is een zij
- Uit de kast
- EO Jong: pedofiel & misbruikt of Je zal het maar zijn: pedofilie
- Rot op naar je eigen land
Wat veel van deze programma’s doen zijn maatschappelijke thema’s een stuk persoonlijker maken. Steven Pont zegt letterlijk in het grote racisme experiment dat het niet kennen van andere culturen mensen racistisch maakt en ook Kelly geeft in rot op naar je eigen land aan dat vluchtelingen best mogen verdrinken omdat zij ze toch niet kent. Een organisatie die hier op inspeelt is Diversion. Naast lesmateriaal dat te vinden is op hun site bieden ze ook gastlessen aan waarbij ze gebruik maken van peer educators. Op deze manier geven ze homo’s, moslims en joden letterlijk een gezicht. Een methode die je als docent alleen niet voor elkaar krijgt!
Op wat voor manier zorg jij ervoor dat leerlingen minder zwart – wit tegen maatschappelijke thema’s aankijken?
Dit is een gastbijdrage van Linda Schoonen. Linda werkt sinds dit schooljaar op het Sprengeloo college in Apeldoorn. Daar geeft ze les aan alle stromingen van het vmbo. Naast maatschappijleer buigt ze zich ook over een aantal uurtjes levensbeschouwelijke vorming.
Marcel Bulten zegt:
Dankjewel Linda voor deze mooie bijdrage. Ik merk heel vaak dezelfde houding bij leerlingen, maar inderdaad vorige week vroeg een leerlinge aan mij:’Meneer, gaan we een keer een aflevering kijken van ‘Rot op naar je eigen land’ ?’ Ze reiken ons het materiaal aan..daar leef ik van op!
Linda Schoonen zegt:
Grappig dat je het zegt Marcel, want ook ik kwam op het idee van de praktische opdracht nadat leerlingen zelf mochten kiezen wat we in de les zouden kijken. En dat is inderdaad wat ons vak zo mooi maakt!
Marcel Bulten zegt:
De eerste reacties zullen je niet verbazen Linda: ‘Die blonde snapt er écht helemaal niks van’ (BBL 3 leerling) en ‘Die griet is écht ongelooflijk dom zeg'(BBL 3 leerlinge). Mooi om te zien dat juist de leerlingen die zelf vaak, naar ons idee, nogal ongenuanceerde uitspraken doen er al tijdens de vertoning van aflevering 1 deze opmerkingen over maken..