Nieuwe kerndoelen burgerschap

Na bijna twee jaar vol ongeduld werden in maart 2024 eindelijk de nieuwe conceptkerndoelen gepresenteerd. Een team van leraren, vakinhoudelijke experts en curriculumexperts heeft de oorspronkelijke bouwstenen van curriculum.nu aangescherpt en geactualiseerd.

Wat gaat er inhoudelijk veranderen?

Let op! De kerndoelen die nu zijn gepresenteerd zijn conceptueel. Het komende jaar worden ze “beproefd in het onderwijsveld” en daarna moeten ze nog worden vastgesteld door de Tweede Kamer. De officiële goedkeuring van de kerndoelen is dus sterk afhankelijk van de wetgever.

Er zijn drie domeinen, daarbinnen heb je telkens kerndoelen met een doelzin:

A. Schoolcultuur
1. Schoolcultuur: De school zorgt voor een democratische cultuur.

B. Samenleving en democratie
2. Diversiteit: De leerling handelt respectvol vanuit kennis over een diverse samenleving.
3. Democratische waarden: De leerling geeft aan hoe diens handelen verbonden is met democratische waarden.
4. Maatschappelijke betrokkenheid: De leerling verkent verschillende mogelijkheden om bij te dragen aan de samenleving.
5. Democratische betrokkenheid: De leerling verkent hoe die democratisch handelen binnen de democratische rechtsstaat kan vormgeven.

C. Maatschappelijke vraagstukken
6. Maatschappelijke vraagstukken: De leerling weegt af welke mogelijkheden die heeft om ten aanzien van maatschappelijke vraagstukken te handelen.

Deze kerndoelen gelden voor het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs krijgt maatschappijleer een vernieuwing met uitbreiding van de burgerschapsdoelen.

Heb je hulp nodig bij het integreren van burgerschap binnen de school? Wij werken samen met VRIE Burgerschapseducatie: advies, cursussen en meer voor scholen in het primair- en voortgezet onderwijs.

Waarom worden er nieuwe kerndoelen voor burgerschap ontwikkeld?

Er is een aangescherpte wet burgerschap. Er zijn door SLO burgerkaarten ontwikkeld om de wet meer handen en voeten te geven. Desalniettemin blijft het onderwijsveld aangeven dat dit nog steeds onduidelijk is: op welke manier moet je er invulling aangeven. Voor scholen vormen kerndoelen een bekend leidraad om lessen of projecten op te baseren, juist nu de inspectie streng toezicht houdt op het gebied van burgerschap.

Methode M voor burgerschap

Onze methode voor burgerschap is compact en compleet. Het zijn telkens 20 lessen die je los van elkaar kan inpassen in je bestaande lesprogramma en waarmee je voldoet aan de wet op burgerschap.

Voor het basisonderwijs hebben we de burgerschapskaarten, voor het voortgezet onderwijs en mbo hebben we een module ‘Onderbouw’ en een module ‘Bovenbouw’.

Burgerschapsonderwijs groeit!

De aandacht voor burgerschapsonderwijs groeit en wij groeien mee. Daarom komen we met extra differentiatie voor onze lessen burgerschap. Daarmee heb je dezelfde burgerschapsinhouden, maar nu passend voor ieder niveau.

Taalniveau en didactiek

Voor ieder niveau bieden wij lessen burgerschap op maat. Niet alleen voor vmbo, havo of vwo, maar ook voor het basisonderwijs, mbo en het praktijkonderwijs. De thema’s zijn nagenoeg hetzelfde, maar het taalniveau en de didactiek verschillen. Zo stel jij met Methode M eenvoudig een complete leerlijn samen voor de hele school.

Een voorbeeld van de leerlijn burgerschap

Differentiatie in de klas

Uniek bij Methode M is de mogelijkheid om op leerlingniveau te differentiëren. Heb jij een gemixt niveau in de klas? Stem dan de lessen burgerschap af op het niveau van de leerling. De leerdoelen zijn hetzelfde voor elk niveau, alleen de uitdaging is verschillend. De eindopdracht is voor alle niveaus nagenoeg gelijk.

Onderbouw en bovenbouw

De thema’s zijn afgestemd op de doelgroep. Denk voor de onderbouw aan lessen als pesten en sexting. Waarbij de leerlingen meer naar zichzelf kijken ten op zichte van de maatschappij. Terwijl in de module voor de bovenbouw de grotere thema’s worden besproken. Bijvoorbeeld over drugs en criminaliteit, ons slavernijverleden of vluchtelingen in Nederland.

Borging en samenhang

Onze lessen zijn los van elkaar in te zetten, maar hebben dezelfde herkenbaar structuur en zijn gekoppeld aan de onderwijsdoelen zoals is vastgelegd in de wet op burgerschap. Ook zullen alle thema’s worden afgesloten met een reflectieopdracht. Leerlingen worden uitgedaagd om na te denken over de onderwerpen en hun eigen rol hierin.

Ieder thema heeft een (creatieve) verwerkingsopdracht. We werken aan de mogelijkheid dat alle leerlingen het resultaat van hun gemaakte product uploaden. Hiermee heeft de leerling, na het doorlopen van de lessen, een portfolio gevuld en de school het burgerschapsonderwijs geborgd.

Opdracht: Jouw mentale gezondheid

‘De mentale gezondheid van jongeren staat onder druk’, lezen we steeds vaker in de media. Deze druk uit zich in allerlei vormen in jouw klaslokaal: van onverklaarbaar brutaal gedrag tot een erg timide leerling die geen motivatie lijkt te hebben. Dit gedrag heeft altijd een aanleiding. Volgens onderzoeken heeft ook Covid-19 heeft hier een aandeel in gehad.

Wij vinden het belangrijk om het mentale welzijn onder jongeren te bespreken in de klas. Het doel van onze opdracht ‘jouw mentale gezondheid’ is om dit gevoelige onderwerp bespreekbaar te maken. Denk aan zaken als stress, eenzaamheid, eetstoornissen tot zelfdodingsgedachten aan toe. We staan in deze les stil bij mogelijke oorzaken van somberheid bij jongeren, het effect van het gebruik van sociale media op hun welzijn en we geven tips over wat je kunt doen om jezelf of iemand anders te helpen die kampt met mentale klachten.

Deze gratis les van Methode M helpt jou om dit onderwerp, dat vaak als lastig wordt ervaren, bespreekbaar te maken in de klas. Doe er je voordeel mee en stay tuned op Methode M: de meest actuele methode voor maatschappijleer, maatschappijkunde en burgerschap!

Bekijk deze opdracht op Methode M

Deze opdrachten zijn een onderdeel van Methode M, de lesmethode voor burgerschap, maatschappijleer en maatschappijkunde. Neem een gratis proeflicentie van 3 weken.

De wet op burgerschap en de inspectie

Voor scholen is het belangrijk dat er tot nu maar één wettelijk eis gesteld is aan burgerschap en dat is de wet op burgerschap. Totdat de kerndoelen door de Tweede Kamer in de wet is vastgesteld, geldt enkel de wet zelf.

Het onderwijs bevordert actief burgerschap en sociale cohesie op doelgerichte en samenhangende wijze, waarbij het onderwijs zich in ieder geval herkenbaar richt op:

  1. het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, zoals verankerd in de Grondwet, en de universeel geldende fundamentele rechten en vrijheden van de mens, en het handelen naar deze basiswaarden op school;
  2. het ontwikkelen van de sociale en maatschappelijke competenties die de leerling in staat stellen deel uit te maken van en bij te dragen aan de pluriforme, democratische Nederlandse samenleving; en
  3. het bijbrengen van kennis over en respect voor verschillen in godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, afkomst, geslacht, handicap of seksuele gerichtheid alsmede de waarde dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden.

Het bevoegd gezag draagt zorg voor een schoolcultuur die in overeenstemming is met de waarden, bedoeld in het derde lid, onderdeel a, creëert een omgeving waarin leerlingen worden gestimuleerd actief te oefenen met de omgang met en het handelen naar deze waarden en draagt voorts zorg voor een omgeving waarin leerlingen en personeel zich veilig en geaccepteerd weten, ongeacht de in het derde lid, onder c, genoemde verschillen.

Bron: Wet op voortgezet onderwijs

Als school mag je ook je eigen leerlijn bouwen op basis van de wet. Als je duidelijk kan aantonen dat je als school actief met docenten en leerlingen aan de bovenstaande wet werkt, dan voldoe je aan de kaders van de inspectie.

Lees verder

Kerstpuzzel 2023

Wat een jaar. 2023. Twee keer verkiezingen, natuurrampen, klimaat, oorlog en het einde lijkt nog niet in zicht. Hoe goed is het geheugen van jouw leerlingen? En anders laat je ze het lekker opzoeken. In ieder geval gegarandeerd een uurtje plezier!

Ga direct naar de Kerstpuzzel

Wint jouw klas de lekkerste slagroomtaart?

Vul de les met de kerstpuzzel in zoals je zelf wilt, maar stuurt jouw klas de juiste inzending voor 24 december naar ons toe, dan maken jullie kans op de lekkerste slagroomtaart van Nederland! Vorig jaar ging de taart naar H3B4 van het Fioretti College in Hillegom. Let op: Alleen Methode M-scholen dingen mee naar de slagroomtaart.

Week van de Mediawijsheid 2023 #hierniet

Wil je in de week van de mediawijsheid extra aandacht besteden aan dit onderwerp? Dat kan met het lesmateriaal van Methode M. Speciaal voor de week van de Mediawijsheid zetten we de onderstaande vier lessen gratis voor iedereen open.

Het thema van de Week van de Mediawijsheid 2023 is #hierniet

Als je actief bent op sociale media krijg je te maken met reacties. Vaak zijn deze positief, maar ook negatieve berichten kunnen de overhand krijgen. We hoeven het niet altijd met elkaar eens te zijn, maar er zijn grenzen. Haatspraak? Scheldpartijen? Kwetsende opmerkingen of ongepaste ‘humor’? #hierniet

Bron: weekvandemediawijsheid.nl

Deze vier lessen van Methode M zijn gratis te gebruiken

Sociale media afspraken

Telefoon, telefoon en nog eens telefoon! De hele dag zie je mensen kijken op hun telefoon. Deze les gaat over het gebruik van social media en hoe je daar samen afspraken over kunt maken.

Een les over het maken van afspraken in groepschats. (10 – 16 jaar)

Wat is nepnieuws?

Nieuws dat niet waar blijkt te zijn. Heb jij het wel eens meegemaakt? Iedereen kan nieuwtjes delen via sociale media maar zijn ze dan ook allemaal waar? In deze les leer je wat nepnieuws is.

Een les over het herkennen van nepnieuws. (10 – 16 jaar)

Dit is privé

Oké, wees eerlijk: Hoeveel tijd besteed jij aan TikTok, Snapchat, Instagram of Twitch? Méér dan je eigenlijk zou willen, of niet? Het werkt verslavend, hè?

Een les over TikTok en privacy. (14 – 18 jaar)

Sexting

Sexting is leuk en heel spannend. En het gebeurt al jaren! Ook toen er nog geen mobieltjes waren, werden er al spannende foto’s en video’s gemaakt. Deze kon je dan thuis stiekem bewaren in de kast. Maar nu gaat dat héél anders: een foto is zo gemaakt, verstuurd… en ook doorgestuurd. Oeps!

Een les over het verstandig omgaan met sexting. (14 – 18 jaar)

Het hele jaar mediawijs met jouw leerlingen? Bekijk dan ook eens de module Mediawijs voor maatschappijleer.

Opdracht: Israël-Palestina, gevoelige onderwerpen in de klas

De recente escalatie tussen Israël en de Palestijnen in de Gazastrook is volop in de media en houdt veel van onze leerlingen bezig. Wellicht komen leerlingen onrustig je les binnen met verhalen vol sensatie of schokkende videobeelden. Wat kun je dan doen?

Het doel van onze opdracht ‘Israël-Palestina, gevoelige onderwerpen in de klas’ is om leerkrachten een handleiding toe te reiken als het gaat om dergelijke onderwerpen bespreekbaar te maken. Je krijgt van ons handvatten hoe je welke afspraken kunt maken samen met de klas om het gesprek samen op een veilige en respectvolle manier aan te gaan. De les eindigt met een gedeelte voor leerlingen waarin zij zelf aan de slag gaan met het thema subjectiviteit in de media en het tegengaan van wij/zij-denken en polarisatie.

Deze gratis les van Methode M helpt jou om dit onderwerp, dat vaak als lastig wordt ervaren, bespreekbaar te maken in de klas. Doe er je voordeel mee en stay tuned op Methode M: de meest actuele methode voor maatschappijleer, maatschappijkunde en burgerschap!

Bekijk deze opdracht op Methode M

Deze opdrachten zijn een onderdeel van Methode M, de lesmethode voor burgerschap, maatschappijleer en maatschappijkunde. Neem een gratis proeflicentie van 3 weken.

De Tweede Kamerverkiezingen 2023 in de klas

Posters De Tweede Kamerverkiezingen 2023
© Methode M

Niets is leuker dan het behandelen van de module Politiek tijdens verkiezingstijd. Onze leerlingen, die niet altijd even goed op de hoogte zijn van wat er speelt in Den Haag, krijgen nu wél veel mee van het verkiezingscircus.

Ze zien de verschillende partijen met hun posters, en krijgen iets mee van de debatten op televisie en online. Het was al een spannende tijd en de mogelijke politieke veranderingen in Nederland maakt het nu nog extra aansprekend.

In deze blog verzamelen we de tools van van Methode M, maar ook daarbuiten om de Tweede Kamerverkiezingen 2023 extra aandacht te kunnen geven.

Lees verder

Opdracht: Coming Out Day

Iedereen is anders en in Nederland mag iedereen zichzelf zijn. Maar is dat wel zo makkelijk?

Op 11 oktober is het Coming Out Day. Wij maakten een speciale les over dit belangrijke onderwerp dat wat ons betreft zeker aandacht verdient bij maatschappijleer, burgerschap of wellicht een mentorles.

Het doel van onze Coming Out-les is dat leerlingen zich ervan bewust zijn dat iedereen anders is. We bespreken wat een coming out is, waarom hier een speciale dag aan is gewijd en we geven tips om klasgenoten of vrienden te steunen als ze worstelen met hun coming out.

In deze les vind je actuele voorbeelden die aansluiten bij de belevingswereld van de leerling. Tevens bevat de les kijktips voor verdieping in ‘uit de kast komen’, LHBTI+ en alles wat hiermee te maken heeft.

Deze gratis les van Methode M helpt jou om dit onderwerp, dat vaak als lastig wordt ervaren, bespreekbaar te maken in de klas. Doe er je voordeel mee en stay tuned op Methode M: de meest actuele methode voor maatschappijleer, maatschappijkunde en burgerschap!

Bekijk deze opdracht op Methode M

Deze opdrachten zijn een onderdeel van Methode M, de lesmethode voor burgerschap, maatschappijleer en maatschappijkunde. Neem een gratis proeflicentie van 3 weken.

Zomerupdate 2023

We hopen dat je een fijne vakantie hebt gehad! We hebben in ieder geval met veel plezier allerlei wijzigingen door mogen voeren aan onze lesmethode de afgelopen weken. We vertellen je in deze blog over alle veranderingen.

Lees verder