Nederland kent iets bijzonders. Het gebruiken van softdrugs is niet verboden. In deze opdracht gaan we onderzoeken wat het gedoogbeleid van Nederland is.
In deze les leren leerlingen wat het gedoogbeleid is en of de opiumwet in de praktijk wel zo goed werkt.
Nederland is een koninkrijk. Er zijn nog maar 27 landen in de wereld die een soortgelijk koninkrijk hebben. Het hebben van een koningshuis is iets van lang geleden, toch houdt Nederland vast aan zijn koning.
In deze les leren de leerlingen wat ministeriële verantwoordelijkheid betekent, wat prinsjesdag is en welke rol de koning speelt in onze samenleving.
Bij de sollicitatie voor mijn nieuwe baan werd mij gevraagd een proefles te houden. Toen ik tijdens deze proefles dit filmpje liet zien, kreeg ik daar als feedback op terug dat ze het een gewaagde keuze vonden, maar dat het liet zien dat ik een echte maatschappijleerdocent ben.
Ze vonden het gewaagd, omdat ik de leerlingen niet kende en dus niet kon weten of er leerlingen bij zouden zitten die hier gevoelig op zouden kunnen reageren. En een echte maatschappijleerdocent, omdat ik het risico nam en liet zien dat ik gevoelige onderwerpen niet uit de weg ga.
In het algemeen ga ik gevoelige onderwerpen niet uit de weg. Voor de discussie in de klas zoek ik ze soms zelfs op. Maar het zette me wel aan het denken wat er nu eigenlijk voor nodig is om gevoelige onderwerpen te behandelen. Vijf tips die hierbij kunnen helpen:
Gevoelige onderwerpen zijn als cactussen. Foto: Mikkel Bech
1. Veilige leeromgeving
Het begint bij je klassenmanagement. In een klas waar respect en veiligheid heerst, is er ruimte voor andere geluiden. Mijn feedback gevers hadden ergens wel een punt, gevoelige onderwerpen kun je beter bespreken met een klas die je kent, een veilige sfeer in de klas heeft (soms) tijd nodig. Dan weet je waar de pijnpunten bij leerlingen zitten en welke leerlingen je in de gaten moet houden en bij moet sturen.
2. Neem het initiatief
Neem zelf het initiatief. Gebruik een werkvorm waar je je comfortabel bij voelt. Maak het bespreekbaar en laat leerlingen er vooral zelf over praten. Zo krijg je ook een goed beeld wat er bij hen leeft. Voor ideeën van werkvormen heeft SLO verschillende activerende werkvormen verzameld. Voor discussie kun je terecht bij hoofdstuk 6 (p.47-57).
3. Doe aan context
Geef context aan een mening. Hang een discussie op aan de lesstof. Vraag door en zorg desnoods zelf voor achtergronden, hierbij speelt de actualiteit een belangrijke rol. Wat hierbij kan helpen is een actualiteiten database bij te houden. Bewaar alle interessante artikelen en nieuwsitems die je tegenkomt.
4. Gebruik feiten
Leerlingen kunnen honderden argumenten voor een mening hebben, maar een leraar heeft de feiten. Zorg dat je geïnformeerd bent en laat je niet verleiden tot een eigen mening. Wel is het goed om leerlingen te spiegelen. Cijfers zijn de meest harde feiten, het CBS is daarbij je beste vriend.
5. Gebruik steekhoudende argumenten
Laat leerlingen enkel steekhoudende argumenten aandragen. Daar zijn de feiten weer! En dus geen stereotypen, vooroordelen of gevoelens. Dit is lastig als het over onderwerpen gaat die dicht bij de leerlingen liggen maar het is van belang om dit te benoemen en te bewaken om te voorkomen dat de discussie te verhit wordt.
Leraar maatschappijleer neem het initiatief!
Dit is een gastbijdrage van Linda Schoonen. Linda werkt sinds dit schooljaar op het Sprengeloo college in Apeldoorn. Daar geeft ze les aan alle stromingen van het vmbo. Naast maatschappijleer buigt ze zich ook over een aantal uurtjes levensbeschouwelijke vorming.
Nederland is een democratie. Dat wil zeggen dat de burgers van Nederland in vrijheid leven en mogen meebeslissen over de regels in het land. Een land waar burgers minder vrij zijn en ook niet mogen meebeslissen, noemen we een dictatuur. Aan het hoofd staat de dictator.
In deze les leren de leerlingen wat de kenmerken van een dictatuur zijn, hoe propaganda een dictator aan de macht houdt en welke soorten dictaturen er zijn.
Al enige tijd werk ik natuurlijk zelf ook met Methode M. En daarmee dus ook volledig online. In het begin best een beetje spannend. Maar door het gewoon te doen en het zelf te ervaren, ben ik inmiddels erg enthousiast over deze manier van werken. In dit artikel deel ik daarom mijn ervaringen in acht tips voor collega’s die nieuwsgierig zijn naar werken met een digitale methode.
Ik studeerde af op het onderwerp actualiteit binnen het vak maatschappijleer. Ik gaf mijn lessen uit het boek en ik zocht naar manieren om de actualiteit hier meer bij te betrekken. Vaak sloot de actualiteit niet aan bij het hoofdstuk of hadden leerlingen geen benul van waar ik het over had. Inmiddels weet ik dat je leerlingen moet meenemen: de actualiteit koppelen aan de lesstof. Maar hoe doe je dat? Hoe doe je dat in combinatie met een PTA en een boek dat je volgt?
Kritische journalistiek vinden we in Nederland heel normaal. Al hoor je steeds vaker dat men Nederlandse journalisten irritant vindt of dat ze onnodig kritische vragen stellen. Maar dát kritische journalisten heel belangrijk zijn, bewijzen landen waar geen kritische journalistiek is.
In deze les leren leerlingen wat de uitgangspunten zijn van de overheid voor media, welke rol media spelen in een democratie en of er sprake is van persvrijheid in een land.
Ben je nieuwsgierig naar de criminaliteit in jouw buurt? Wat denk je, is jouw buurt crimineel? Nederland heeft relatief weinig criminaliteit, maar voelt dat ook zo? Daar kan zo maar eens een groot verschil in zitten.
In deze les leren leerlingen hoe we aan misdaadstatistieken komen en welke conclusies je kunt halen uit misdaadstatistieken.
Meestal veroordelen rechters de juiste verdachte, maar ook rechters maken wel eens fouten. Zo kan het gebeuren dat mensen onschuldig vast worden gezet. Als dit gebeurt, noem je dat een rechterlijke dwaling. Vaak heeft zo’n rechterlijke dwaling enorme gevolgen.
In deze les leren leerlingen wat een rechterlijke dwaling is, waarom er bij Lucia de Berk daar sprake van was en waarom daarvoor een schadevergoeding wordt betaald.
Houdt het kabinet zich nou ook bezig met aanleggen van het stadspark of het maken van de verlichting bij jou in de straat? Nee, daar hebben ze geen tijd voor. Nog voordat we een dagelijks bestuur voor Nederland zelf hadden, waren er al steden. Deze steden werden door inwoners zelf bestuurd. En eigenlijk is dat nog steeds zo.
In deze les leren we leerlingen hoe een gemeente wordt bestuurd, wat de taken van een burgemeester zijn en leggen we uit wat er op het gemeentehuis gebeurd.